ચોમાસાની ઋતુ પહેલા આ પ્રદેશ પર વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સની સંભવિત અસર પ્રશ્નો ઉભા કરતી હોવાથી ગુજરાત પર ધારણા તોળાઈ રહી છે. શું ગુજરાતમાં ચોમાસું સમયસર આગળ વધે તે માટે પરિસ્થિતિઓ અનુકૂળ રહેશે?
ગુજરાતમાં ચોમાસાના વરસાદની રાહ સામાન્ય રીતે 15મી જૂને પૂરી થાય છે, જોકે ઐતિહાસિક રીતે, આ પ્રદેશમાં ચોમાસાના વરસાદનું વાસ્તવિક આગમન આ તારીખ પછી થયું છે. જો કે, તાજેતરના વિકાસ સૂચવે છે કે ચોમાસાના સમયસર આગમન માટે પરિસ્થિતિઓ અનુકૂળ બની રહી છે અને નિષ્ણાતો આગળ ચોમાસાની સામાન્ય સિઝનની આગાહી કરે છે.
ભારતીય હવામાન વિભાગે કેરળમાં અંદાજે 4 જૂનની આસપાસ ચાર દિવસની ભૂલના માર્જિન સાથે ચોમાસાની અપેક્ષિત શરૂઆતની જાહેરાત કરી દીધી છે. કેરળ સામાન્ય રીતે દેશમાં પ્રથમ ચોમાસાનો વરસાદ અનુભવે છે, ત્યારબાદ તેની ક્રમશઃ પ્રગતિ થાય છે. આ વર્ષે, ચક્રવાત મોચા ચોમાસાના આગમનમાં વિલંબનું કારણ બની શકે છે, પરંતુ એકવાર તે આંદામાન અને નિકોબાર ટાપુઓમાં સ્થાયી થઈ જાય, તેની પ્રગતિને સરળ બનાવતા, પરિસ્થિતિઓમાં સુધારો થવાની અપેક્ષા છે.
જો કે, એ નોંધવું અગત્યનું છે કે કેરળમાં ચોમાસાના આગમનમાં વિલંબ એ ગુજરાતમાં પણ વિલંબનો સંકેત આપતો નથી. ગુજરાતમાં ચોમાસાના આગમનનો સમય ઘણા પરિબળો પર આધાર રાખે છે, જેમાં સારી રીતે વ્યાખ્યાયિત વરસાદી સિસ્ટમની હાજરી અને તેની પ્રગતિ માટે અનુકૂળ પરિસ્થિતિઓનો સમાવેશ થાય છે. જો આ પરિબળો સંરેખિત થાય તો ગુજરાતમાં ચોમાસું સમયસર આવે તેવી શક્યતા છે.
ભારતીય હવામાન વિભાગની આગાહી મુજબ, એકવાર ચોમાસું આંદામાન અને નિકોબાર ટાપુઓમાં સ્થિર થઈ જશે, તેના આગળ વધવા માટે અનુકૂળ પરિસ્થિતિઓ ઊભી થશે. આગામી બે દિવસમાં, ચોમાસું બંગાળની ખાડી, આંદામાન સમુદ્ર અને આંદામાન અને નિકોબાર ટાપુઓના વિવિધ ભાગોમાં આગળ વધવાનો અંદાજ છે.
ગુજરાતમાં ચોમાસાના વરસાદના આગમન પહેલા વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સ સક્રિય થવાની ધારણા છે. જેમ જેમ પશ્ચિમી પવનો પ્રવર્તે છે તેમ, ભેજનું સ્તર વધે છે, જે વાવાઝોડાની પ્રવૃત્તિ માટે સંભવિત બનાવે છે. પરિણામે, ગુજરાતમાં આગામી ચાર દિવસમાં 30 થી 40 કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની ઝડપે પવન ફૂંકાઈ શકે છે. આના પ્રકાશમાં માછીમારોને દરિયામાં જવાથી દૂર રહેવાની સલાહ આપવામાં આવી છે.
હવામાન વિભાગની આગાહીમાં આજથી તાપમાનમાં બેથી ચાર ડિગ્રીનો ઘટાડો થવાનું સૂચન કરવામાં આવ્યું છે. હવામાનની પેટર્નમાં આ ફેરફાર ઘણા વિસ્તારોમાં 30 થી 40 કિમી/કલાકની ઝડપે પવન લાવશે, અને અમુક વિસ્તારોમાં છૂટાછવાયા વરસાદની સાથે. સદનસીબે, રાજ્યમાં હીટવેવની સ્થિતિની અપેક્ષા નથી. માછીમારોને ફરી એક વખત સાવધાની રાખવાની અને આ સમયગાળા દરમિયાન દરિયામાં જવાનું ટાળવાની યાદ અપાય છે. આ ઉપરાંત હવામાન નિષ્ણાત અંબાલાલ પટેલે આગામી પાંચ દિવસ ગુજરાતમાં ભારે વરસાદની આગાહી કરી છે.
હવામાન વિભાગની આગાહીમાં આજે અમદાવાદ, ગાંધીનગર, સાબરકાંઠા, પાટણ અને મહેસાણા જેવા ઉત્તર ગુજરાતના જિલ્લાઓમાં છૂટાછવાયા સ્થળોએ હળવાથી મધ્યમ વરસાદ અથવા ગાજવીજ સાથે વરસાદ પડવાની સંભાવના દર્શાવે છે. દિવ, દમણ અને દાદરા નગર હવેલી સહિત દક્ષિણ ગુજરાત, સૌરાષ્ટ્ર, કચ્છ અને ઉત્તર ગુજરાતના અન્ય જિલ્લાઓમાં બાકીના જિલ્લાઓમાં શુષ્ક હવામાન રહેવાની ધારણા છે.