પિતૃ પક્ષ 2023: તારીખો, શ્રાદ્ધના પ્રકારો અને ઘરે કેવી રીતે વિધિ કરવી

પિતૃ પક્ષ 2023 ની તારીખો શોધો, શ્રાદ્ધના વિવિધ પ્રકારો વિશે જાણો, અને જરૂરી વસ્તુઓ સાથે ઘરે વિધિ કેવી રીતે કરવી તે જાણો.

પિતૃ પક્ષ 2023 તારીખો અને મહત્વ(Pitru Paksha Shradh 2023)

2023 માં, પિતૃ પક્ષ, જેને મહાલય તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે 29મી સપ્ટેમ્બર (શુક્રવાર) ના રોજ શરૂ થશે અને 14મી ઓક્ટોબર સુધી ચાલુ રહેશે.( shradh 2022 start date and end date) આ પંદર દિવસનો સમયગાળો દિવંગત આત્માઓ અને પૂર્વજોને આદર આપવા માટે સમર્પિત છે. તે હિંદુ પરંપરાનો અભિન્ન ભાગ છે અને અશ્વિનાના અંધકાર (સપ્ટેમ્બર-ઓક્ટોબર) દરમિયાન જોવા મળે છે. પિતૃ પક્ષને સામાન્ય રીતે “શ્રાદ્ધ” અથવા “શ્રાધ” દિવસો તરીકે ઓળખવામાં આવે છે અને હિન્દુ સંસ્કૃતિમાં તેનું ખૂબ મહત્વ છે.

શ્રાદ્ધના પ્રકાર

મત્સ્ય પુરાણ અને યમ સ્મૃતિમાં વર્ણવ્યા મુજબ શ્રાદ્ધની મુખ્ય પાંચ શ્રેણીઓ છે:

નિત્ય (નિત્ય) શ્રાદ્ધ: આ એક દૈનિક ધાર્મિક વિધિ છે જેમાં વિશ્વદેવની સ્થાપનાનો સમાવેશ થતો નથી. કટોકટીમાં, તે ફક્ત પાણીથી જ કરી શકાય છે.
નૈમિત્તિકા (नैमित्तिक) શ્રાદ્ધ: એકોદિષ્ટ તરીકે પણ ઓળખાય છે, તે એક વ્યક્તિ માટે કરવામાં આવે છે અને દર વર્ષે હિંદુ પુણ્યતિથિ પર મનાવવામાં આવે છે.
કામ્યા (કામ્ય) શ્રાદ્ધઃ રોહિણી અથવા કૃતિકા નક્ષત્ર દરમિયાન વિશેષ ઈચ્છાઓ પૂરી કરવા માટે કરવામાં આવે છે.
વૃધ્ધિ (વૃદ્ધિ) શ્રાદ્ધ: પૂર્વજો પાસેથી આશીર્વાદ મેળવવા માટે લગ્ન અથવા છોકરાના જન્મ જેવા ખાસ પ્રસંગો દરમિયાન કરવામાં આવે છે. તેને નંદી શ્રાદ્ધ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
પર્વણ (પારવણ) શ્રાદ્ધ: પિતૃ પક્ષ (મહાલય પક્ષ) અને ભાદ્રપદ પૂર્ણિમા જેવા વિશેષ પ્રસંગો દરમિયાન કરવામાં આવે છે, જ્યાં વિશ્વદેવની સ્થાપના કરવામાં આવે છે.

શ્રાધ પક્ષનું મહત્વ

શ્રાદ્ધ પક્ષ એ હિંદુ ધર્મમાં તર્પણ વિધિ કરવા માટેનો નિર્ણાયક સમય છે, જે મૃત પૂર્વજોને યાદ કરવા, આભાર માનવા અને સન્માન કરવાની ક્રિયા છે. તેમાં પિત્રુ પક્ષ અથવા શ્રાધ પક્ષ દરમિયાન તેમના મનપસંદ શાકાહારી ખોરાકનો સમાવેશ થાય છે, જે શરદ નવરાત્રિ પહેલા આવે છે. આ કૃત્યને દિવંગત આત્માઓ માટે આદરના સંકેત તરીકે જોવામાં આવે છે જેઓ હજુ પણ હિંદુ પરિવારોનો ભાગ માનવામાં આવે છે. હિન્દુ પવિત્ર ગ્રંથો અનુસાર, આ ધાર્મિક વિધિઓ મૃત આત્માઓને ખુશ કરે છે, અને દર વર્ષે, 16-દિવસનો સમયગાળો (પિતૃ પક્ષ અથવા શ્રાધ) પૂર્વજોને સમર્પિત છે.